Voorjaarshelmkruid – een “duinplant” op een begraafplaats
Voorjaarshelmkruid is een redelijk zeldzame plant die in Nederland vooral in de duinstreek wordt aangetroffen. De plant houdt van niet te sterk verzuurd duinzand met weinig of geen kalk en enigszins vochthoudende grond. In het verleden is de plant ook wel aangeplant bij buitenplaatsen. Dat gebeurde vooral omdat de bloemen van het Voorjaarshelmkruid veel nectar produceren en geliefd zijn bij bijen. Dat de plant in het verleden aangeplant is op buitenplaatsen verklaart nog niet waarom deze planten zijn aangetroffen op een begraafplaats. Een kerkhof valt niet direct onder de noemer “Buitenplaats”.
Als je kijkt naar het verspreidingsgebied van de plant dan reikt deze van de berggebieden van Zuid-Europa tot het midden van de Scandinavische landen.
Het is verrassend een vijftiental planten aan te treffen op de begraafplaats Rusthof in Amersfoort/Leusden. Het kerkhof is in gebruik en in onderhoud bij de gemeente Amersfoort maar ligt op het grondgebied van Leusden. De planten staan op enige afstand van elkaar en zijn niet opvallend te noemen.
Zeker op een kerkhof stel je je iedere keer opnieuw de vraag: “Zijn de planten door familieleden van overledenen aangeplant, vanuit een tuincentrum, of spontaan in het gebied tot ontwikkeling gekomen?”. Om daar enige zekerheid over te krijgen ga je uiteraard eerst zoeken of de planten te vinden zijn bij nabij gelegen graven. Dat was dus niet het geval. Dan valt “import” uit een tuincentrum af en moet dus gedacht worden aan een spontane, natuurlijke vestiging van de plant. Dat maakt de vondst van Voorjaarshelmkruid op een begraafplaats tot een bijzondere vondst.
Op de pagina’s Stadsplanten van Amersfoort proberen wij vooral aandacht te geven aan planten die algemeen voorkomen in een bepaalde tijd van het jaar. Dat geeft de grootste kans dat de beschreven plant eenvoudig op dat moment gevonden kan worden in de eigen omgeving. Daarnaast melden wij uiteraard ook vondsten van bijzondere, zeldzame planten.
