Poetsmiddel voor glas
Wie bedenkt dat nu, een plant gebruiken als poetsmiddel voor glas? Nota bene nog een soort die familie is van de brandnetel. Blijkbaar moet het een in ieder geval in Friesland in gebruik zijn geweest, daar heet het namelijk Lytse glêspoetser, beter bekend als Klein glaskruid (Parietaria judaica).
In Deventer, met op een aantal plaatsen oude muren is het een redelijk veel voorkomende soort. In heel Nederland wel, althans in het stedelijk gebied, daarbuiten zeer zeldzaam.
Goed, bij die oude muren is Klein glaskruid eigenlijk overal te vinden. Zelfs al zijn die ‘behoorlijk goed gerestaureerd’ en er nauwelijks sprake is van een weelderige begroeiing.
Verder is in zowel de oude als de nieuwe delen van Deventer wel Klein glaskruid te vinden, maar toch het meest bij de oude muren. Hier een enkel exemplaar in een oud steegje in Deventer, Manhuissteeg.
Aan het einde van de Manhuissteeg is de Welle, de kade aan de IJssel, met een stukje van de oude buitenmuur. Daar staat het massaal aan de voet van de muur.
De planten zijn polygaam, ofwel hebben bloemen met mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen en bloemen met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen. Klein glaskruid is een lid van de brandnetelfamilie.
Klein glaskruid kan zich goed handhaven op plaatsen waar geen betreding is. Aardig is dat op plaatsen waar fietsen langere tijd staan de soort gemakkelijk tegen de 50 cm hoog kan worden.
Het geslacht Parietaria had tot voor kort twee soorten in Nederland, Klein glaskruid en Groot glaskruid. Onlangs is op deze blog geschreven over een derde vertegenwoordiger van het geslacht, te weten Parietaria lusitanica, die nog geen Nederlandse naam heeft.
Vooral in het westen van Nederland is het mogelijk om Klein en Groot glaskruid samen tegen te komen. De kenmerken hebben een zekere overlap waardoor verwarring kan ontstaan. Bij Groot glaskruid zijn de stengels recht opstaand en hol, terwijl Klein glaskruid liggende tot rechtopstaande gevulde stengels heeft die vaak dieprood van kleur zijn. De bladen van Groot glaskruid zijn langwerpig eirond en heldergroen met een grootte van 3-12 cm; in tegenstelling tot Klein glaskruid met verspreid staande stevige donkergroene en eironde bladeren van 2-5 cm.
Glaskruid is waarschijnlijk sinds de Romeinse tijd in Nederland. Naast poetsmiddel was het veelvuldig in gebruik als medicinale plant, vooral als diureticum maar ook bij de behandeling van ‘wild vuur’. Lees meer hierover in Kruidwis.
