Grote nagel
In de nazomer van 2013 trof ik in Tilburg langs de muur van een schuurtje een nagelkruid aan met wat grotere bloemen dan normaal. Het bleek om groot nagelkruid (Geum macrophyllum) te gaan De foto ervan kwam in mijn map ‘Stadsplanten Divers’ terecht en bleef daar verder onopgemerkt. Totdat de plant onlangs op drie verschillende plaatsen in Breda opdook. Twee keer in de stad en één keer in het tegen de stad gelegen Natura 2000-gebied ‘Het Ulvenhoutse Bos’. Dat bos is vooral bij floristen bekend vanwege het voorkomen van de witte rapunzel en het knikkend nagelkruid. Vlakbij de vindplaats van het knikkend nagelkruid (Geum rivale) groeit ook geel nagelkruid (Geum urbanum) en de kruising tussen G.rivale en G.urbanum. Het wachten is nu op nog andere kruisingen. Het wordt daar een ware nagelkruid-orgie.
Maar het moet over stadsplanten gaan. Het lijkt erop dat groot nagelkruid ons land gaat veroveren. Vooral uit het Noordoosten worden veel waarnemingen gemeld. Uit de eerste waarnemingen blijkt deze plant niet vies te zijn van de stedelijke omgeving.
Groot nagelkruid is een overblijvende plant van enigszins beschaduwde, vochthoudende, voedselrijke grond. De plant is afkomstig uit Noord-Amerika en Oost-Siberië. In Nederland is hij voor het eerst waargenomen in 1992. Hij is vaak te vinden langs bospaadjes, in de eerste paar honderd meter vanaf een parkeerplaats het bos in. Wellicht worden de zaden door uitgelaten honden verspreid.
Groot nagelkruid heeft veel weg van geel nagelkruid. Een duidelijk verschil is te zien tijdens de bloei: de kelkbladen zijn bij groot nagelkruid dan al teruggeslagen. Zie foto.
Daarnaast onderscheidt deze soort zich van geel nagelkruid door de aanwezigheid van klieren op de stijl en door een veel groter aantal vruchten in de vruchthoofdjes.
In de digitale literatuur kom je twee verschillende verklaringen tegen voor de naam ‘nagelkruid’. De eerste is dat de vruchten gehaakte snavels, zie foto, hebben en dat doet aan nagels denken. Met die haakjes blijven de vruchten aan kleding en vachten hangen. De tweede verklaring is dat de wortels naar kruidnagel smaken. De wetenschappelijke geslachtsnaam ‘Geum’ komt uit het Grieks voor ‘proeven’’.
