Lelietje-van-dalen, symbool van zuiverheid
In voortuinen zie je nogal eens Lelietjes-van-dalen staan. Vaak doen die planten hun best om de stoep op te komen. De lange dunne wortelstokken groeien tot onder de stoeptegels en vervolgens persen de lancetvormige bladeren zich tussen de minieme kieren naar boven. Vaak worden ze dan door voetgangers platgetrapt. Vooral in de meimaand is dat jammer, want dan missen we de prachtige trossen van witte, heerlijk geurende, klokvormige bloemen die ontspruiten tussen bladeren. Meestal zijn er twee bladeren per bloemtros. In de herfst, wanneer de bladeren al verwelken, verschijnen er rode bessen.
Het Lelietje- van- Dalen (Convallaria majalis) behoort tot de familie van de asperges. Het is nog niet zo lang geleden dat deze plant tot de leliefamilie werd gerekend. Het verspreidingsgebied omvat Europa en West-Azië. In Nederland komt dit plantje van nature voor op beschaduwde plaatsen in loofbossen, in de duinen en in houtwallen. Al vanaf de 15e eeuw wordt dit lelietje gekweekt en vervolgens uitgeplant in tuinen en op landgoederen. Het is niet altijd te achterhalen of het ergens echt van nature voorkomt.
Mij doet de geur van Lelietje-van-dalen altijd denken aan schone lakens. Mijn moeder gebruikte Lelietjes-van-dalen-zeepjes in de linnenkast. Aan die zeepjes kwam overigens geen plant te pas. De geur kwam uit de fabriek.
Lelietjes-van-dalen gelden als een symbool van zuiverheid, geluk en liefde. Vooral in de francofone landen van Europa is het de gewoonte om op 1 mei je geliefde een boeketje Lelietjes-van-dalen te schenken. Het plantje mag dan wel een symbool van liefde zijn, als je het te eten aanbiedt is het snel gedaan met de liefde: alle onderdelen van de plant zijn giftig. Het gevolg is braken, buikloop, e.d. Medeauteur Joop de Wilde (10 mei 2020) wees al op het gevaar van de gelijkenis van bladeren van Daslook en de onderhavige lelietjes. Daslookbladeren worden in de keuken gebruikt.
De wetenschappelijke naam van het geslacht ‘Convalleria’ is afgeleid uit twee woorden: het Latijnse ‘convallis’ =dal en het Griekse ‘leiron’ =lelie De soortaanduiding ‘majalis’ betekent ‘van de maand mei’. Een volksnaam luidt ‘meiklokje’.
