Bermzegges in de stad
Waarschuwing:
Wees gewaarschuwd, deze blog is niet bedoeld voor de beginnende florist! Sterker nog, zelfs voor de gevorderde florist is dit lastige materie. Determineren betekent hier echt kritisch en uitgebreid bestuderen. Desalniettemin is dit zeer interessant, zeker voor stadsfloristen!
Inleiding:
Zegges zijn niet typerend voor het stedelijk gebied. Je kan ze weliswaar overal in de stad vinden, langs sloten, vijvers en andere wateren, maar dat maakt ze nog geen stadsplanten. Om echt een plekje in de stad te krijgen, zul je minder afhankelijk van water moeten zijn. Een groep sterk verwante zegges die op drogere plekken kunnen staan, zijn de bermzegges. Binnen het geslacht Carex zijn deze te plaatsen in de Sectie Phaestoglochin. Dat mag je overigens meteen weer vergeten, maar als je van krachttermen houdt, mag je hem van me onthouden. In de vorige versie van Heukels’ Flora stonden drie soorten binnen deze groep opgenomen. Door nieuwe inzichten blijken er in Nederland maar liefst vijf soorten voor te komen. En het leuke is dat deze grotendeels in het stedelijk gebied te vinden zijn! In het verleden is zelfs nog een zesde soort gevonden, Carex nordica in Oud-Valkenburg in 1932. Deze soort onderscheidt zich o.a. door de gevleugelde urntjes. In Nijmegen, waar ik woon komen maar liefst vier soorten uit deze groep voor. Deze groep is zeer complex, maar ik ga proberen om je er door heen te loodsen!
Een overzichtje:
Laten we beginnen met een overzicht van de soorten. In onderstaande tabel staat weergegeven welke soorten er in de 24e druk (2020) van Heukels’ Flora opgenomen zijn en hoe je deze met de 23e druk (2005) gedetermineerd zou hebben.
| Heukels’ Flora (24e druk) | Heukels’ Flora (23e druk) |
| Gewone bermzegge – Carex spicata | Gewone bermzegge – Carex spicata |
| Dichte bermzegge – Carex pairae | Dichte bermzegge – Carex muricata |
| Carex muricata | Dichte bermzegge – Carex muricata |
| IJle bermzegge – Carex divulsa | Groene bermzegge – Carex divulsa |
| Bleke bermzegge – Carex leersii | Groene bermzegge – Carex divulsa |
Dichte bermzegge is dus opgesplitst in twee soorten en Groene bermzegge is opgesplitst in twee soorten. Vooral Dichte bermzegge hierbij interessant, want wat wij voorheen altijd Carex muricata noemden, blijkt in 99% van de gevallen Carex pairae te zijn. De Nederlandse naam is hier “voor het gemak” overgenomen. De échte Carex muricata is enkel adventief (onopzettelijk aangevoerd) gevonden en beschouwen we dus als uitheems. We hebben nog geen Nederlandse naam voor deze soort. Suggesties zijn welkom. De andere vier soorten zijn wel inheems.
Het determineren:
In dit artikel uit Gorteria (druk op “Download PDF” rechts in beeld), vind je een onderzoek van Jacob Koopman over het determineren van de in Nederland voorkomende bermzegges. Relevant voor determinatie zijn o.a. de vorm van de bloeiwijze (lengte en compactheid), lengte en vorm van de urntjes, vorm van de tongetjes, kleur en vorm van de kelkkafjes en de kleur onderaan de stengel. In onderstaande afbeeldingen krijg je een idee van de variatie binnen de groep. Voor het determineren, kan je het artikel bestuderen of de nieuwe versie van Heukels’ Flora gebruiken. Wie weet komen deze soorten ook voor in jouw omgeving. Help je mee om ze te ontdekken en determineren? Verzamel vooral herbariummateriaal, wie weet welke soorten er nog meer te ontdekken zijn binnen deze groep.
