Grassen met platte bloeiaren

Geplaatst op door

Een opmerkelijke vondst

Paardengras op de grens van horizontale en verticale verharding

Als je jaarlijks betrokken bent bij het in beeld brengen van de stedelijke flora, doe je elk jaar wel weer een aantal verrassende ontdekkingen. Zo vonden we In 2021 o.a. een in Zoetermeer nog niet eerder aangetroffen gras. Het was flink uit de kluiten gewassen, hoog opgaand en droeg opvallend afgeplatte bloeiaren. Deze eigenschappen wezen ons richting Gekielde dravik, maar kafnaalden tot 1 cm lang ontbraken. Na wat rondmailen en vergelijken kwam uiteindelijk het verlossende antwoord. Het ging om Paardengras (Ceratochloa cathartica), een uit Amerika afkomstige exoot die in Nederland sporadisch wordt waargenomen. In “Stadsplanten van de Lage Landen” van Ton Denters is te lezen dat Paardengras is meegekomen met graanimport vanuit Zuid-Amerika. De soort komt verspreid over Nederland en België voor met ook een paar groeiplaatsen in de Randstad.

Groeiplaats

In een van de Zoetermeerse wijken vonden we deze soort op verschillende locaties. Het ging om typisch stedelijke groeiplaatsen in en aan de rand van de bestrating. Een leuk toeval was dat we de soort daarna ook tijdens een stadsplantenexcursie in Gouda tegen kwamen. Toeval of misschien toch een tot dan toe over het hoofd gezien fenomeen?

Maar het kan nog platter!

Plataargras in een van de vele rommelrandjes in de wijk

Ook in 2020 deden we een dergelijke ontdekking. Ook toen trok een tot dan toe onbekend sierlijk gras met forse, extreem platte aren onze aandacht. De flora en de meer gespecialiseerde grassenboeken gaven geen uitsluitsel. Na wat zoekwerk op sites van tuincentra kwamen we uiteindelijk terecht bij Plataargras (Chasmanthium latifolium), een uit Noord-Amerika afkomstig winterhard gras met groene haverachtige, hangende bloeiaren. Er wordt hoog opgegeven over de schoonheid van dit gras met woorden als decoratief, visueel delicaat en interessant van juni tot oktober e.d.

Naast de naam Plataargras dat deze soort mooi karakteriseert, bestaan ook namen als Noordelijke zee- haver, Rivierhaver, Indische houthaver en Binnenzeehaver. Te lezen valt dat deze soort in Amerika ingezet kan worden om oevers te beschermen en zo bodemerosie tegen te gaan.

Groeiplaats

We troffen een rand van deze grassen aan op de grens van de horizontale verharding en een tuinschutting in een van de Zoetermeerse wijken. Uiteraard hebben we in de tuinen in de buurt gekeken naar aangeplante exemplaren van dit bijzondere gras maar niets gevonden. Hoe deze planten hier terecht zijn gekomen bleef in eerste instantie een raadsel.

Een nieuwe boeketvluchteling?

Voorjaarsboeket met Plataargras toegevoegd

Dit voorjaar werd een mogelijke oplossing van deze puzzel letterlijk bij mij thuis bezorgd in de vorm van een voorjaarsboeket. De bos tulpen was verrijkt met Plataargras!

Jaren geleden raakte het toevoegen van Draadgierst aan boeketten in de mode met als gevolg dat we die soort daarna regelmatig spontaan in allerlei stedelijke milieus zagen opduiken. Of Plataargras ook deze weg “bewandelt” zal de tijd leren.

Over Johan Vos

Na mijn studie biologie aan de Universiteit van Amsterdam ben ik 31 jaar stadsecoloog bij de gemeente Zoetermeer geweest. Mijn eerste werk daar was het adviseren van de Groenafdeling naar meer natuurlijke groenvormen. Het introduceren van inheemse plantensoorten speelde daarbij een sleutelrol. Het waren de jaren van de maakbare samenleving en natuur was “in”. Zoetermeer was een groeistad waar veel mogelijk was. Later ben ik bij dezelfde gemeente in de ruimtelijke ordening terecht gekomen maar affiniteit met de stadsflora heb ik tot op de dag van vandaag, na mijn pensionering, behouden. Tegenwoordig ben ik vooral actief in de plantenwerkgroep van de KNNV.