Een gewone plant, maar wel goed bij stem
In dit blog zijn al een aantal Raketten besproken. Maar eentje miste ik nog. Hij is niet Oosters, niet Hongaars. Hij is niet Breed en heeft ook niet de Schijn tegen. Hij is altijd doodgewoon gebleven: de Gewone raket (Sisymbrium officinale). Het is een plant die zeer algemeen is. Het kaartje op Verspreidingsatlas kleurt dan ook helemaal rood van de stippen. Toch schijn je de plant vooral in de stad tegen te kunnen komen, hij is dus een beetje een stadsplant.
Eerst maar eens een omschrijving. De Gewone raket is een lid van de kruisbloemenfamilie, wat betekent dat hij vier kroonblaadjes heeft die in een kruisvorm tegenover elkaar staan. Die kleine bloemen zijn geel van kleur en is één van zijn meest opvallende kenmerken. Een ander opvallend kenmerk is de vrucht. Deze staat strak tegen de stengel aan. Verder is de plant behoorlijk veelvormig. Soms is hij klein, heeft hij maar één stengel met weinig blad maar hij kan ook een meter hoog worden met veel vertakkingen en soms heel veel blad (zie foto).
De naam Gewone raket is vrij “eenvoudig”. Raket zou iets te maken hebben met het Franse woord voor “kool”, een familielid. Waarom hij Gewoon heet is me een raadsel. Je zou denken dat het te maken heeft met de algemeenheid van de soort. Toch zijn er ook soorten die Gewoon heten en toch behoorlijk zeldzaam zijn zoals bijvoorbeeld bij de Gewone ossentong. Wat de wetenschappelijke naam betreft betekent Sisymbrium iets van waterkers en zou te maken hebben de manier van indelen van Linnaeus.
De tweede naam van de Gewone raket, ‘officinale’, betekent dat de plant een geneeskrachtige werking zou hebben. De Gewone raket werd ook wel Heeskruid genoemd en dat geeft al aan waar je de plant voor zou kunnen gebruiken: hij heeft een smerende werking op de stembanden. Ook schijnt hij nog steeds te worden verwerkt in anti-hoestmiddelen en keelpastilles.
Ik ben nog op zoek gegaan welke waarde deze plant heeft voor insecten. De Gewone raket kan een waardplant zijn voor Koolwitjes en het Oranjetipje. Je zou de rupsen van die vlinders op de plant kunnen tegenkomen. Wat de wilde bijen betreft zou de plant van belang zijn voor de Gewone geurgroefbij, de Zesvlekkige groefbij en de Grasbij. Ik moet eerlijk zeggen dat ik die nog nooit gezien heb. Misschien kan iemand in een reactie op Facebook een foto van deze bijen plaatsen.
Op dit moment, begin mei, kom ik de Gewone raket heel veel tegen. Hij staat soms langs de stoep maar ook vaak in een gemeenteplantsoen. Hij houdt van een voedselrijke omgeving waar mensenlijke activiteiten plaatsvinden en is dus een cultuurvolger. Soms staat er maar één maar hij kan ook in grote groepen groeien. Ik vind het ieder jaar weer leuk als ik hem bloeiend tegenkom.
