Een ruige ontsnapper
Vaak weten we niet precies hoe een relatief zeldzame plant op de stoep verzeild is geraakt. Bij de vondst van een ruige anjer (Dianthus armeria), bij mij voor het huis in Breda lag dat anders. Jaren geleden trof ik dat plantje aan in mijn achtertuin en vorig jaar in mijn voortuin. Nu stond deze anjer zowaar op de stoep op ca. vier meter van mijn hek. De zaden blijven waarschijnlijk aan mijn kleding of schoeisel hangen. Wellicht verschijnt de ruige anjer binnen enkele jaren wel verderop in de straat.
In de ‘Stadsflora der lage Landen’ van Ton Denters (2020) wordt de ruige anjer maar één keer vermeld: “Vanaf het gebouw van het Seinwezen in Haarlem, dat recent van een bloemrijk sedumdak is voorzien, dalen ook soorten neer; Kleine mantelanjer is de meest succesvolle. Tripmadam, Blaasilene en Ruige anjer volgen voorzichtig.” Dus in stedelijke omgeving kennelijk een zeldzame verschijning. Volgens de meest recente Heukels ook buiten de stad een zeldzaamheid.
De ruige anjer is een eenjarige plant die behoort tot de anjerfamilie (Caryophyllaceae). De plant komt van nature voor in Europa en is geïntroduceerd in Noord-Amerika. Het is een plant van open plaatsen op dijkhellingen en van licht beschaduwde zandgrond.
De plant wordt normaal 30-45 cm hoog, maar op de stoep haalt hij dat niet. Zowel de stengel als de bladeren en kelkbladen zijn dicht behaard. De lijn- tot lintvormige bladeren zijn 1-3 mm breed en tot 5 cm lang. De bladeren zijn groen dit in tegenstelling tot de meeste andere anjersoorten, die grijsgroene bladeren hebben.
De ruige anjer bloeit in Nederland in juli en augustus met roze of rozerode, ongeveer 1,3 cm grote, zittende bloemen.
De wetenschappelijke naam, Dianthus armeria, betekent zoiets als “goddelijke bloem aan de zee”. Dianthus komt van het Griekse Dios en anthos (bloem). Armeria komt van het Keltische ar mer (aan de zee). Soms kom je voor deze plant de naam ‘behaarde anjelier’ tegen.
In Nederland kun je nog twee andere soorten van het geslacht Dianthus tegenkomen: de steenanjer (Dianthus deltoides) en de kartuizeranjer (Dianthus carthusianorum). Deze soorten worden vaak uitgezaaid en dat geeft de nodige discussies onder floristen.
