Een prachtige exoot
Onlangs kregen we als auteurs van dit blog een lijst met planten welke de afgelopen jaren in dit blog behandeld zijn. Wat me opviel was dat bomen daar maar een klein onderdeel van uitmaken terwijl bomen toch een belangrijk onderdeel vormen van de stadsnatuur ondanks het feit dat ze over het algemeen zijn aangeplant en niet onder de wilde flora vallen.
Eén van de, wat mij betreft, mooiste bomen in de stad is de Gewone of Esdoornbladige Plataan (Platanus x hispanica). Deze boom wordt veel aangeplant in de stad om dat hij goed tegen het leven in de stad kan. Hij stelt weinig eisen aan de groeiplaats, kan goed tegen droogte en is niet erg gevoelig voor luchtvervuiling.
Zoals de naam al zegt is de Plataan een kruising en wel tussen de Westerse en de Oosterse plataan. De Oosterse plataan komt ook voor in ons land, de Westerse amper. Ik heb het hier alleen over de kruising en zal hem in het vervolg simpelweg Plataan noemen.
In ons land is de Plataan een exoot. Waarschijnlijk is hij al in de 16e eeuw ingevoerd, de geschiedenis van de Plataan is niet geheel opgehelderd. Wel vinden we in ons land veel hele oude, dikke Platanen. Soms zijn ze al in de 19e eeuw aangeplant. De oudste Plataan zou in Hemmen (Gelderland) staan met een omtrek van bijna 7,5 meter. Als Platanen konden praten zouden ze heel wat te vertellen hebben.
Het herkennen van de Plataan is niet moeilijk, hij valt op door zijn camouflageschors. De oude bruine schors bladdert af waaronder gele en groene kleuren tevoorschijn komen. Platanenbladeren lijken in vorm wel op esdoornbladeren, maar ze staan verspreid op de twijgen en niet tegenover elkaar als bij Esdoorns.
Omdat de Plataan een exoot is is zijn waarde voor de ecologie beperkt. Er leven slechts een aantal insecten op de boom zoals de Plataannetwants en de Plataanvouwmot. Oudere bomen kunnen van belang zijn voor vogels en vleermuizen. De waarde van de boom ligt dus niet direct in de ecologie, maar meer in zijn geschiktheid als stadsboom en zoals Bert Maes schrijft: vanwege in zijn historisch-dendrologische waarde.
Een mooi voorbeeld van dat laatste belang is de oude Plataan in Park Arentsburgh-Hoekenburg in Voorburg. Op een bordje bij de boom wordt informatie gegeven over de boom en wordt gezegd dat de gemeente Voorburg trots is op zijn Plataan. Hij had zelfs een eigen twitteraccount, dat helaas is opgeheven en een emailadres!
Bronnen:
De Plataan (Bert Maes) https://www.ecologischadviesbureaumaes.nl/415.pdf
Artikel van de Bomenstichting over de Plataan https://www.bomenstichting.nl/infotheek-en-faq/informatie-over-bomen/plataan.html
