Chinezen op de kade

De Wellekade

Alweer een verhaal over planten op de Wellekade. Mijn vorige verhaal ging over de Dagwinde (Ipomoea purpurea) die in de zomer na het hoogwater van 2023/2024 was verschenen op de kade. Heel speciaal om dat soort planten zomaar tegen te komen. Niet inheems, maar ook nu weer niet een directe ontsnapping uit een tuin. Wel een beetje natuurlijk, maar daarna meegevoerd door de IJssel en afgezet op de kademuur.

Die Wellekade is een bron van inspiratie. In het plaatselijke natuurblad (Natuurwijzer) heb ik in het najaarsnummer van 2024 het 23ste verhaal gemaakt over de flora van de Wellekade. Ofwel portretten van 23 plantensoorten die op een strookje te vinden zijn van nog geen 500 meter lang, met een grootste breedte van 15 meter.

Chinese aster

Weer een niet-inheemse plant die van elders is gekomen, meegenomen; althans dat is mijn aanname, door het water in de IJssel en gedeponeerd op een richel met een minimale bodem zoals dat hieronder te zien is.

Chinese aster dus. Normaliter wordt verwezen naar Verspreidingsatlas voor additionele informatie en een verspreidingskaartje, maar daar staat de soort niet nog niet op.

Herkomst

Waar exact de exemplaren van bovenstaande foto vandaan komen is niet bekend. Waarneming.nl meldt dat ze vaak in zaadmengsels zitten en ook dat de soort vrijwel niet verwildert. Zaadmengsel zou kunnen, maar er stonden naast de Dagwinde, geen andere ‘exotische’ soorten op de kade. Wie zal het zeggen waar ze vandaan zijn gekomen?

Het is een soort uit China en omringende landen. Daar wordt de soort al meer dan 2000 jaar gekweekt. Niet heel raar: de plant heeft betrekkelijk grote bloemhoofdjes die tot 15 cm groot kunnen worden. Soms zijn de bloemhoofdjes dubbel uitgevoerd en dan zijn de buisbloemen niet meer zichtbaar.

In Europa is de soort zeker al vanaf het begin van de 18de eeuw bekend als sierplant en sindsdien in vele vormen en kleuren gekweekt.

Asters en meer

Chinese aster behoort tot de familie van de Asteraceae met een behoorlijk groot aantal geslachten: denk aan Duizendblad, Aster, Tandzaad en Distel om er even een aantal te noemen. Een grote familie waarbij het kenmerk is de samengestelde bloemen, ofwel meer bloemen in een hoofdje. Vaak zijn dat twee type bloemen, zoals hierboven is te zien, het ‘gele hart’ bevat buisbloemen en de bloemen aan de rand van dat hart zijn de lintbloemen. Composieten kunnen ook bloemen hebben met alleen buisbloemen, denk aan Zwart tandzaad, of alleen lintbloemen, denk aan Paardenbloem. Chinese aster kan zowel voorkomen als een plant met buis- en lintbloemen, maar ook als exemplaren met alleen lintbloemen.

Herkenning

Er zijn een aantal kenmerken van de Chinese aster die ervoor zorgen dat de soort redelijk goed te onderscheiden is van bijvoorbeeld Smalle aster of één van de vele verwilderde asters (o.a. Aster ageratoides). In het geval van de gevulde varianten kan het zelfs aan een Chrysant doen denken. Chinese aster heeft echter rechtopstaande, vrijwel nooit vertakte stengels die kort behaard zijn. De bladeren zijn gewimperd, waarbij de onderste gesteeld zijn, grof getand of gezaagd. De middelste zijn zittend, iets getand en de bovenste bladeren zijn gaafrandig. De pappus is dubbel en bovendien tweekleurig. Niet direct een makkelijk kenmerk, en de bloem moet dan uit elkaar. Wel een makkelijk kenmerk zijn de omwindselblaadjes die opvallend afstaan en verschillende wanordelijke kringen vormen.

Bronnen

• bron: Waarneming.nl, Stichting Observation International en lokale partners
• NDFF (2024). NDFF Verspreidingsatlas. 6 december 20204, http://verspreidingsatlas.nl. FLORON (2014).