Trosalant – Eeuwen lang een belangrijk paardenmedicijn
Trosalant (Inula racemosa) is nog niet zolang bekend in Nederland. In alle flora tot 2020 ontbreekt Trosalant. Van het geslacht Alant (Inula) waren in de Nederlandse Oecologische Flora van Weeda en Westra uit 1991 alleen Donderkruid en Engelse alant opgenomen. In latere jaren verschenen ook Griekse alant en Wilgalant in de Heukels’. Pas in de editie van 2020, onder eindredactie van Leni Duistermaat, verschijnen Zeealant en Trosalant in de Heukels’.
De plant is zeldzaam tot zeer zeldzaam maar je bent er nooit zeker van of jouw vondst een uniek wild exemplaar is. Het kan ook een plant zijn die is ontsnapt uit een tuin en bijvoorbeeld via verspreiding met tuinafval op jouw vindplaats terecht is gekomen. De thuisbasis van de soort is Zuidoost-Azië. De eerste waarnemingen in Nederland zijn rond de laatste eeuwwisseling. Mijn exemplaar vond ik in een rommelig, verruigd hoekje, op de rand van de bebouwing.
Trosalant behoort tot de composieten. Composieten zijn planten waarvan de bloeiwijze bestaat uit een bloem die uit een hoeveelheid bloemetjes is samengesteld. De bloemetjes waaruit de bloem is samengesteld kunnen buisbloemen, lintbloemen en/of straalbloemen zijn.
Buisbloemen zijn bloemen waarbij de kroon grotendeels tot een buis is vergroeid. Aan de bovenzijde van de buis vind je meestal vijf – soms vier – kroonslipjes. De bloemen zijn symmetrisch.
Ook bij straalbloemen is de kroon tot een buis vergroeid. Maar in tegenstelling tot buisbloemen is bij straalbloemen de vergroeiing beperkt tot de voet van de bloem. Aan de rugzijde van de bloem – de kant van de bloem die zich aan de buitenkant van de bloem bevindt – is de bloemkroon uitgegroeid tot een tongvormig blaadje. Aan de bovenrand van dit tongvormige blaadje zijn drie tanden aanwezig
Lintbloemen lijken op straalbloemen maar de tongvormige blaadjes zijn smal, lintvormig en dragen vijf in plaats van drie tanden.
Bekende voorbeelden van composieten met buis- en straalbloemen zijn Madeliefje, Margriet en Zonnebloem. De bloemen hebben een hart van buisbloemen met daarom omheen – als stralen rond de zon – afstaande straalbloemen. Ook de bloemen van Trosalant hebben een hart van buisbloemen met daaromheen een krans van afstaande straalbloemen. Beide zijn geel van kleur.
Bekende voorbeelden van bloemen met lintbloemen zijn de Paardenbloem, Havikskruid en Cichorei. Voorbeelden van bloemen met alleen buisbloemen zijn Boerenwormkruid, Schijfkamille en Jacobskruiskruid.
Trosalant en de soortgenoten uit het geslacht Inula zijn al heel lang bekend in de paardenwereld. Daar is het een bekend geneesmiddel tegen slijmproblemen en het zou de spijsvertering bevorderen.
Op de pagina’s Stadsplanten van Amersfoort proberen wij vooral aandacht te geven aan planten die algemeen voorkomen in een bepaalde tijd van het jaar. Dat geeft de grootste kans dat de beschreven plant eenvoudig op dat moment gevonden kan worden in de eigen omgeving. Daarnaast melden wij uiteraard ook vondsten van bijzondere, zeldzame planten.
Joop de Wilde
