In sneltreinvaart het land uit
Het is al weer even geleden, maar afgelopen jaar in augustus fietste ik langs het spoor in Nijmegen toen mij een bleekgele waas opviel langs het spoor. Ik snelde de weg over om door de gaten van de spoorwegomheining een niet al te scherpe foto te maken. Thuis bleek mijn vermoeden te kloppen, het was een kleine populatie (10 exemplaren) van bleekgele hennepnetel (Galeopsis segetum)! Deze soort is al vaker langs het spoor gevonden, maar nog niet eerder in Nijmegen zelf. Ondanks dat bleekgele hennepnetel relatief weinig kleur heeft, is ze mijns inziens een van de mooiste soorten uit het geslacht. De soort dankt haar naam aan de bleekgele vlek op de onderlip van de grote, witte lipbloemen.
Niet alleen is het een nieuwe stadssoort voor Nijmegen, maar bleekgele hennepnetel is een zeer zeldzame soort in Nederland, een soort die in sneltreinvaart lijkt te verdwijnen uit Nederland. De trend volgens verspreidingsatlas is “zeer sterk achteruit gegaan”, waarbij de soort 75 tot 100% in verspreidingsgebied heeft verloren. Het is van nature een akkerplant, maar door de intensieve landbouw kan de soort niet langer op onze moderne akkers gedijen. Er wordt te diep geploegd, waardoor de zaden niet langer kunnen ontkiemen. Verder wordt er te veel mest en gifstoffen gebruikt en de akkers worden gebruikt voor gewassen als metershoog mais in plaats van lage wintergranen.
De soort gaat nog steeds sterk achteruit, maar wordt gelukkig nog met enige regelmaat op stenige, ruderale en verstoorde terreinen gevonden, zoals langs spoorwegen. Hopelijk besluit de soort de stoptrein te nemen in plaats van de sneltrein, zodat we nog zo lang mogelijk van de soort kunnen genieten.
